Vana Seçim Kriterleri Nelerdir? Vana Nasıl Seçilmeli

Bir mekanik tesisatta çeşitli amaçlar doğrultusunda vanalar kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarına uygun olması için vana seçim kriterleri önemli yer tutmaktadır. Uygun fonksiyonlara sahip olması, işletme maliyeti, işletme emniyeti, tasarımı, vana kontrol teşkilatı gibi birçok özellik işletmeciler için bir sorun oluşturmaktadır. Bu açıdan uygun vana seçim kriterlerini belirleyip üretim aşamasında öncelik haline getirmek gerekmektedir.

Ayrıca Bakınız : Vana çeşitleri Nelerdir ?

Vana Seçim Kriterleri Nelerdir?

Vana seçim kriterleri aşağıda ki gibi olmalıdır;

1. Sızdırmazlık(Leakage): Vananın görevi, belirlenen işletme ömrünce, işletmenin belirttiği özellikleri ,işletmenin istediği zamanda hiçbir hasar vermeden güvenli bir şekilde sıvı veya gaz akışını engellemektir. Vana içi sızdırmazlık; malzemelerin karışması, malzeme kaybı ve taşınan akışkanın gaz olması durumunda patlama gibi problemler ortaya çıkabilir. İç sızdırmazlığın dışında vana dışında oluşabilecek kaçakların, yangın ihtimallerinin, patlama ve zehirlenme gibi etrafa verilebilecek tehlikeli durumlarda sızdırmazlık kontrolü ile sağlanması gerekmektedir.

2. Malzeme Seçimi(Material Selection): Tesisatlar da korozyon karşımıza çıkmaktadır. Taşınan akışkanın yapısına göre yıpranma ömürleri farklılık göstermektedir. Ayrıca taşınan akışkanın içilebilir bir gıda olması durumunda çeşitli hastalıklara yol açabilmektedir. Korozyonun dışında malzeme seçiminde akışkanın sıcaklığına ve basıncına da dikkat etmek gerekmektedir.

Vana Seçim Kriterleri Nelerdir?

Malzeme seçiminde dikkate alınması gereken en önemli faktörler; Korozyona ısıya, yüke, darbeye, aşınmaya, ve titreşime dayanım ile işlenebilirlik, kaplanabilirlik gibi özelliklerdir. Doğru malzeme seçimi kadar, parçalara uygulanacak ısıl işlem yönteminin doğru seçilmesi ve uygulanması da parça dayanımını etkileyen önemli faktörlerden biridir.

Tesislerimizde standartlara uygun her çeşit düşük ve yüksek alaşımlı çelikler paslanmaz çelikler, alüminyum ve bakır alaşımları dökülmektedir.

Aşağıda endüstride sıklıkla tercih edilen ve dökülen alaşımlardan örnek verilmiştir. Bu alaşımların dışında kalan ihtiyaçlannıza, konusunda uzman malzeme mühendislerimiz tarafından çözümler sunulmaktadır.

3. Vana Ağırlığı ve Kapladığı Alan: Vanaların standart boyut ve ağırlıkları bulunmaktadır. Kullanılacak yere bağlı olarak vananın kapladığı alan ve ağırlığı vana seçerken dikkat edilmesi gereken kriterlerdendir.
4. Enerji İhtiyacı: Akışkanları taşırken gerekli enerji ihtiyacını düşük tutmak için; basıncı düşük vanaların seçimi göz önüne alınmalıdır.
5. Gürültü(Noise): Bazı kullanım alanlarında vanaların yanlış seçimi, yanlış tasarımı, akışkanın düşünülenden hızlı akması, akışkanın sıcaklığı ve akışkanda oluşan basınç gibi birçok özellikten kaynaklanan gürültü sorunuyla karşılaşılabilmektedir. Düşük basınç olması durumunda oluşan buhar kabarcıkları tekrar yoğuşmakta ve oluşan vakum neticesinde akışkanın yüksek hızda yüzeye çarpması durumu meydana gelmektedir. Oluşan bu darbeler malzeme yüzeyini tahrip etmektedir. Burada asıl dikkat edilmesi gereken, buharlaşma basıncının ve sıcaklığın eksponensiyel olarak artmasına bağlı olarak malzeme yüzeyinde tahribatın artması olmaktadır.
6. Basınç(Pressure Drop): Vanaların açılıp kapanması, akışkanın hızında oluşabilecek ani hız değişikleri, büyük basınçların ortaya çıkmasını sağlayarak vanalarda hasarlara neden olmaktadır.

Basınç ve akışkanın hızında meydana gelen değişiklikler ses hızı ile yayılmaktadır. Vana içerisinde oluşan ses geri yansımaktadır. Oluşan basınçların çakışması, vanalarda negatif ve pozitif etkilere neden olmaktadır. Vanaların açma ve kapaması için harcadığımız sürede bu yüzden önemli olmaktadır.

Vana Nasıl Seçilmeli?

Yukarıda belirtilen vana seçim kriterlerine dikkat edilmelidir. Dikkat edilmemesi durumunda oluşacak durumların hepsine baktığımızda karşılaşabileceklerimiz daha iyi anlaşılacaktır. Yukarıdaki seçim kriterlerinden birini göz önüne almadığımızda:

• Akışkanların karışması
• Patlama
• Vakum sağlama problemi
• Enerji kaybı
• Açma ve kapama piminin bozulması
• Kırılma
• Vana içerisinde pislik birikimi
• Nakliye ve montaj masrafı

Yukarıda verdiğimiz sorunlar sadece birkaçını oluşturmaktadır. Bu gibi sorunlarla karşılaşmamak için kullanım alanımıza uygun vana seçim kriterlerine dikkat etmemiz gerekmektedir.