Basınç kontrol etmeye yarayan, durumu hava ve gaz ile değiştirebilen sistemlere Pnömatik aktüatörler denir. Bu durum pnömatik aktüatör nedir sorusunu ortaya çıkartır. Yaygın kullanım alanları ise özellikle kimya endüstrisi ve otomasyon uygulamalarıdır. Vana ve alıcılar sayesinde sistemde yer alan basınç ve debinin sağlıklı bir şekilde kontrol edilmesi sağlanır.
Pnömatik Aktüatör Nedir?
Bu sistem içerisinde sistemdeki basınçlı havaya yön vererek alıcılara iletilmesini sağlayan cihazlar ise yön kontrolü sağlayan valflerdir. Böylelikle kompresördeki hava yön kontrol valfleri yardımıyla gerekli alıcılara yönlendirilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, proseslerde basınçlı havayı yönlendirmek sistemin devamı açısından da bir hayli önemlidir. Böylece pnimatik aktüatör nedir sorusuna yanıt vermiş oluruz.
Kelebek Vana
Açma, Kapama ve debi ayarlarında kullanılan Kelebek vanaların bağlantısı Flanşlı, Kaynak Ağızlı ve dişli olarak yapılmaktadır. Tahrik Ünitesi ise kollu, dişli kutulu, elektrikli, pnömatik ve hidroliktir. Sıklıkla boru ve sıhhi tesisatlar da kullanıldığından sıcaklığı (-50°C ) – (+560°C) ‘dir. Anma Çapı DN 50 – 1200 arasında olup PN 6 – 63’tür.
Teklif AlPnömatik aktüatör temel biçimde bir valf, bir piston ve bir silindirden meydana gelir. Piston, silindirde bulunan havayı tutarak basınçlı olan havayı aşağıya doğru yani diyaframa gönderir. Valf gövdesini aktüatöre bağlayarak hareket ettirmesini sağlayan ve sızdırmazlık yapan parça, salmastra denilen parça ile kaplanır. Genel anlamıyla aktüatör, vananın açma ve kapama işlemini yapmasını sağlayan bir mekanizmadır. Vanayı açıp kapamaya yarayan aktüatörler, vanayla işlevsel olabilmesi adına üzerine monte edilerek gövdeye bağlanır.
Pnömatik Aktüatörlü Vanalar Hangileridir?
Pnömatik aktüatörlü vanalar, basınçlı havayı mekanik harekete dönüştürme işlemini sağlar. Aktüatörlerin neredeyse hepsi elektrik enerjisini kullanarak harekete geçirilir. Bu durum büyük vanalarda daha sık kullanılır. Aktüatörler yalnızca vananın açıp kapanmasına değil aynı zamanda ara pozisyonların oluşmasına da olanak sağlar. Aktüatör vanaların üzerine i-p dönüştürücü, limit switch kutu ve pozisyoner yerleştirilir. Bu sayede vananın açık mı kapalı mı olduğu durumunun izlenmesi yapılır.
Pnömatik aktüatör, vanaların uzaktan kontrolünü sağlamaya yardımcı olur. Küçük hacimli dizaynlarda prosesler pek çok avantaj sağlar. Bunlar su, gaz, hava gibi farklı bir akışkanın akış yönünü belirleyen ve açıp kapatabilen vanalardır. Pnömatik aktüatörlü vanalar tek veya çift girişli olabilirler. Bu vanaların elektrikle ya da basınçlı hava ile çalışanları vardır. Vanalar şu şekilde sıralanabilir:
- Tek Etkili Yay Ger Dönüşlü Vanalar: Hava hava olarak çift etkilidirler. Standart olarak saat yönünde çalışırlar. Tek veya çift girişli olabilirler.
- Limit Switches Vanalar: Buradaki valf çıkışları doğrudan aktüatöre bağlanır. Valf doğru şekilde enerji yüklemesi yaptığında hava çıkışları yön değiştirip aktüatörün kontrol edilmesini sağlar.
- Çeyrek Dönüşlü Vanalar: Kelebek Vana ve Küresel Vana bunlara örnektir. Otomasyonlarla ilgili bütün uygulamalarda rahatlıkla kullanılabilir.
Aktüatörler; hava tüketiminin az olmasına bağlı akımsız çalışma ile yüksek ölçüde performans sağlarlar. Bakımları ve değişimleri kolaydır. Pnömatik aktüatör seçimi için çalıştırılacağı vananın basınç değerlerine uygun olan tork değeri baz alınarak seçilmelidir.
